Świąd u psa oraz problemy z układem pokarmowym potrafią spędzać sen z powiek opiekunów. Podejrzewasz, że Twój pies może mieć alergię pokarmową? Przeczytaj artykuł i zaopatrzony w podstawową wiedzę wybierz się z pupilem do lekarza weterynarii!
U psów występują zarówno alergie pokarmowe, jak i środowiskowe. Świąd i zmiany skórne u psa mogą być spowodowane nie tylko nieprawidłową reakcją na pokarm, ale także m.in. alergicznym pchlim zapaleniem skóry (APZS) oraz atopowym zapaleniem skóry (AZS). Warto zatem zacząć od wizyty w gabinecie weterynaryjnym.
Chcesz wiedzieć więcej o alergiach pokarmowych? Oto skrót najważniejszych informacji:
Opisane wyżej objawy to wskazówki, na bazie których można podejrzewać alergię pokarmową u psa. Dodatkową ważną dla lekarza weterynarii wskazówką jest reakcja psa na podawanie glikokortykosteroidów lub oklacitinibu. Jeśli świąd nie ustępuje po zastosowaniu tych leków, należy rozważyć alergię pokarmową.
Czy warto przeprowadzić testy na alergię u psa? Niestety według większości specjalistów testy śródskórne, badania serologiczne oraz testy plastrowe nie dają wiarygodnych wyników. Co zatem robić? Jedyną metodą umożliwiającą zidentyfikowanie alergii pokarmowej jest obecnie dieta eliminacyjna.
Dieta eliminacyjna u psa polega na wykluczeniu z jego menu składników, które potencjalnie mogły spowodować świąd i inne niepożądane objawy. Nie istnieje jednak jedna dieta eliminacyjna skuteczna we wszystkich przypadkach. Dobierając postępowanie dla konkretnego psa, należy kierować się poniższymi zasadami:
Uwaga! Istnieje ryzyko reakcji krzyżowej z wcześniej podawanym białkiem, np. zwierzęta uczulone na wołowinę mogą reagować krzyżowo na mięso innych przeżuwaczy.
W diecie eliminacyjnej stosuje się karmy na bazie nowych źródeł białka, np. mięsa królika czy kangura. Wprowadzono również rozwiązanie w postaci karm na bazie białka hydrolizowanego, czyli rozbitego na mniejsze fragmenty – peptydy. Prawdopodobnie im większy stopień hydrolizy i mniejsza cząsteczka białka lub aminokwasu, tym mniejsze ryzyko reakcji organizmu i większa szansa na poprawę stanu uczulonego pacjenta. Kolejną możliwością są również diety domowe przygotowywane dla psa przez opiekuna. Ważne jednak, by były one prawidłowo zbilansowane i przygotowywane.
UWAGA!
Dieta eliminacyjna to zakaz podawania innych produktów niż wybrana dieta. Psu nie można podawać:
Pies nie powinien mieć w tym czasie dostępu do pokarmu dla ludzi ani zjadać śmieci (lub czegokolwiek innego) na spacerach.
Podczas stosowania diety eliminacyjnej ważne są również wyleczenie chorób towarzyszących oraz zastosowanie preparatów przeciwpchelnych, aby ograniczyć do minimum inne przyczyny świądu.
Wprowadzenie nowej diety to dopiero początek. Oceniaj jej działanie samodzielnie oraz z lekarzem weterynarii. Jeśli stan psa nie ulega poprawie, zastanów się, czy nie podajesz mu produktów, które mogą zafałszować wyniki diety, np. smaczków. Zastanów się, czy ktoś nie dokarmia psa, np. małe dzieci, albo czy nie zjada on karmy innego psa w domu. Jeżeli wykluczysz te czynniki, porozmawiaj z lekarzem weterynarii o nowej wersji diety eliminacyjnej.
Jeżeli wszystko idzie zgodnie z planem i objawy męczące psa ustąpiły, można przeprowadzić próby prowokacyjne. Wracamy do wcześniejszej karmy i sprawdzamy, czy objawy wrócą. Jeżeli tak, wiemy już, że pies ma alergię pokarmową. Próby prowokacyjne mogą również polegać na podawaniu psu pojedynczych źródeł białka, np. indyka, i obserwacji psa. Na bazie takich prób można powoli stwierdzić, co pies może jeść, a czego jednak nie.
UWAGA! Jedno źródło białka wprowadza się na ok. 14 dni. Dopiero po tym czasie testujemy kolejne.
Zastanawiasz się, jaka karma dla psa z alergią pokarmową będzie najlepsza? Nie ma jednej prostej odpowiedzi. Najskuteczniejszym sposobem leczenia choroby jest usunięcie alergenów z menu pupila, co następuje już w trakcie postępowania diagnostycznego i prowadzenia diety eliminacyjnej u psa.
Po ustaleniu składnika uczulającego można zdecydować się na dietę domową, która nie będzie go zawierała, albo na dietę komercyjną zawierającą takie źródła białka, które nie będą szkodliwe dla psa.
Alergia pokarmowa u psów to problem, który wymaga czasu i cierpliwości związanej z przeprowadzeniem diety eliminacyjnej, prób prowokacyjnych oraz dalszego podejścia dietetycznego. Ważne są Twoja determinacja i współpraca z lekarzem weterynarii. Ulga dla Twojego psa będzie największą nagrodą!
Bibliografia
1. Lewis T.: Rozpoznawanie alergii pokarmowej u psów i kotów, magwet.pl
2. Szczepanik M., Wilkołek P., Zając M., Chmielecka K.: Alergia pokarmowa psów i kotów, magwet.pl
Agnieszka Górecka – specjalistka marki TropiDog, absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej we Wrocławiu, certyfikowana masażystka psów i kotów. Ukończyła liczne kursy z zakresu dietetyki psów i kotów prowadzone przez specjalistów z Polski, Wielkiej Brytanii oraz Stanów Zjednoczonych. Autorka licznych artykułów dotyczących zdrowia oraz żywienia zwierząt.
Czy Twój pies lubi mięso wołowe? Dowiedz się, jakie wartości odżywcze ma wołowina i w jakiej formie możesz podawać ją psu. Poznaj również monobiałkową karmę TropiDog na bazie wołowiny.
Wołowina dostarcza psom niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania białka. Oprócz wspierania masy mięśniowej białko jest źródłem energii i dostarcza niezbędnych aminokwasów m.in. do prawidłowego funkcjonowania hormonów i enzymów.
Wołowina zawiera także witaminy z grupy B, witaminy A i K oraz żelazo, cynk i selen. Porcja 100 g wołowiny zawiera ok. 2 mg żelaza, a 100 g podrobów wołowych – nawet do 5 mg. To jednak nie koniec jej zalet. Posiłek z wołowiną dostarcza psom również kolagenu i różnorodnych kwasów tłuszczowych.
Warto wiedzieć…
Witamina A wspomaga wiele funkcji biologicznych, takich jak np.: wzrost kości, reprodukcja, zdrowie immunologiczne i wzrok.
Wołowina może stanowić podstawę menu psa, o ile odpowiednio zbilansujesz posiłki swojego pupila. Mięso wołowe może być również podawane jako smakołyk i wtedy nie powinno stanowić więcej niż 10% dziennego spożycia kalorii.
UWAGA!
Nie podawaj psu wołowiny przygotowanej dla siebie! W menu psa nie powinny się znaleźć przyprawione mięso ani smażone produkty.
Suszona ciepłym powietrzem wołowina jest doskonałym źródłem fosforu, cynku i selenu. Jest aromatyczna i smakowita dla dużej grupy czworonogów. Susz mięso samodzielnie lub wybieraj gotowe produkty wolne od konserwantów i wzmacniaczy smaku.
Diety oparte na surowym mięsie zyskują na popularności. Surowe mięso dla psa może stanowić źródło niezbędnych składników odżywczych i jest dobrze strawne. Istnieją jednak obawy związane z obecnością bakterii i pasożytów. Surowe mięso nie jest wskazane m.in. u psów, które są w trakcie antybiotykoterapii. Nie zaleca się również podawania surowego mięsa, jeżeli razem z psem mieszkają niemowlęta, osoby starsze lub z obniżoną odpornością. Karmienie psów surowym mięsem zwiększa ekspozycję domowników na bakterie podczas przygotowywania posiłków dla pupila, a także w codziennych kontaktach z psem.
Mięso poddane obróbce termicznej traci część składników odżywczych. Gotowanie ma negatywny wpływ m.in. na stężenie tauryny. Jest to jednak dobre rozwiązanie dla wielu psów i ich opiekunów, ponieważ gotowanie eliminuje zagrożenie mikrobiologiczne wspomniane przy diecie opartej na surowym mięsie. Dodatkowo część psów lepiej toleruje mięso gotowane niż surowe, a dieta domowa jest dla nich smakowita i atrakcyjna.
TropiDog Premium Adult – Rich in BEEF to karma dla dorosłych psów dostępna w wersji dla małych oraz średnich i dużych ras. Zawiera wysoko przyswajalne białko z wołowiny oraz warzywa, owoce i glony kelp (Ascophyllum nodosum). Starannie dobrane składniki pozytywnie wpływają na zdrowie i ogólną kondycję zwierząt, m.in. zwiększając odporność oraz zapewniając prawidłowe funkcjonowanie skóry i sierści jako bariery ochronnej.
Agnieszka Górecka – specjalistka marki TropiDog, absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej we Wrocławiu, certyfikowana masażystka psów i kotów. Ukończyła liczne kursy z zakresu dietetyki psów i kotów prowadzone przez specjalistów z Polski, Wielkiej Brytanii oraz Stanów Zjednoczonych. Autorka licznych artykułów dotyczących zdrowia oraz żywienia zwierząt.
Rozważasz zmianę karmy dla psa? Ważne, by robić to właściwie i zwracać uwagę na bezpieczeństwo oraz komfort czworonoga.
Zmiana karmy dla psa wskazana jest z kilku powodów:
Przyjrzyjmy się bliżej różnym sytuacjom.
Potrzeby żywieniowe szczeniąt różnią się od potrzeb dorosłych czworonogów i dlatego w pierwszych miesiącach życia należy podawać im karmę dla młodych psów. Takie produkty mają odpowiednią ilość kalorii oraz składników odżywczych, niezbędnych do prawidłowego rozwoju i wzrostu organizmu.
UWAGA! Karmienie dorosłego psa dietą przeznaczoną dla szczeniąt może doprowadzić do nadwagi lub otyłości.
Kiedy zatem należy wprowadzić karmę dla psów dorosłych? To zależy! Zmiana karmy powinna nastąpić, gdy młody psiak osiągnie ok. 75-85% swojej docelowej masy ciała. Moment ten zależny jest od rasy i docelowej masy ciała zwierzęcia.
Szacunkowy czas przejście na karmę dla psów dorosłych u poszczególnych ras:
U dorosłych psów zmiana karmy może być potrzebna, gdy zmienią się jego potrzeby żywieniowe. Przykładowe sytuacje to:
Lepiej nie zmieniać karmy około 3-4. tygodnia ciąży, bo w tym czasie u suczek pojawiają się nudności, które wpływają na spożycie pokarmu. Próba zmiany diety w tym czasie może zakończyć się odrzuceniem nowego produktu.
Kolejna zmiana diety związana z wiekiem powinna nastąpić, gdy pies rozpocznie „jesień” swojego życia. W tym czasie w jego organizmie zachodzą zmiany, które powodują, że pies może potrzebować:
Zmiana karmy u starszego psa powinna być poprzedzona wizytą u lekarza weterynarii. Ważna jest ocena aktywności psa, jego sylwetki oraz ogólnego stanu zdrowia. W ten sposób będzie można lepiej dobrać właściwą karmę oraz suplementy.
Zmiana karmy konieczna jest również z przyczyn zdrowotnych. Mowa o coraz popularniejszych niepożądanych reakcjach na pokarm (np. alergiach), ale także:
Wiele chorób wymaga odpowiedniego podejścia dietetycznego. Porozmawiaj ze swoim lekarzem weterynarii i skonsultuj ze specjalistą dietetyki zwierzęcej, by wybrać właściwą karmę lub wprowadzić odpowiednią dietę domową.
Nagła zmiana karmy nie jest dobra dla zdrowia Twojego psa. Układ pokarmowy czworonoga musi przystosować się do podawanej mu karmy. Trzustka wydziela bowiem określone ilości enzymów dostosowane do ilości poszczególnych składników odżywczych w posiłkach psa. Do zmiany pożywienia przystosowują się również bakterie znajdujące się w jelitach czworonoga. Skład mikrobioty jelit zmienia się m.in. pod wpływem zawartości i rodzaju włókna.
Nagła zmiana karmy może wywołać:
Reakcja psów na zmianę karmy to jednak kwestia indywidualna.
Według opracowań dostępnych na stronie stowarzyszenia Polkarma nie zaleca się częstszego zmieniania karm niż co 6 tygodni, a w przypadku szczeniąt częściej niż co kwartał.
Jeżeli planujesz zmianę karmy, pamiętaj o okresie tranzycji. Przejście z dotychczasowej karmy na nową powinno odbywać się stopniowo.
Zmiana suchej karmy dla psa może wyglądać następująco:
• dzień 1-2: 25% nowej karmy + 75% dotychczasowej,
• dzień 3-4: 50% nowej karmy + 50% dotychczasowej,
• dzień 5-6: 75% nowej karmy + 25% dotychczasowej,
• dzień 7: 100% nowej karmy.
Inna wersja to:
• dzień 1: 90% dotychczasowej karmy i 10% nowej,
• dzień 2: 75% dotychczasowej karmy i 25% nowej,
• dzień 3-4: 50% dotychczasowej karmy i 50% nowej,
• dzień 5: 25% dotychczasowej karmy i 75% nowej,
• dzień 6: 10% dotychczasowej karmy i 90% nowej,
• dzień 7: 100% nowej karmy.
Uwaga! Zwierzęta z wrażliwym przewodem pokarmowym wymagają indywidualnego podejścia do zmiany diety. Wprowadzanie nowej karmy może trwać w ich przypadku nawet ponad 10 dni.
Źródło: „Zmiana karmy u psa” Karolina Hołda e-book
E-book “Zmiana karmy u psa” – Kursy Karolina Holda
W okresie zmiany rodzaju pożywienia zaleca się wzmocnić mikrobiotę jelitową psa probiotykiem. Ogranicza to ryzyko biegunki i spadku odporności. Podawanie probiotyków warto rozpocząć ok. 3-4 dni przed przystąpieniem do zmiany karmy i stosować je minimum przez miesiąc.
Ważną zasadą zdrowego zmieniania karm jest wybór produktów o podobnym poziomie białka, tłuszczu oraz włókna pokarmowego.
TropiDog Premium „Change the Taste” to cztery smakowite karmy o podobnych składach, które różnią się dodatkowym źródłem białka. Takie rozwiązanie minimalizuje ryzyko wystąpienia zaburzeń trawiennych. Do wyboru są karmy o smaku:
Agnieszka Górecka – specjalistka marki TropiDog, absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej we Wrocławiu, certyfikowana masażystka psów kotów. Ukończyła liczne kursy z zakresu dietetyki psów i kotów prowadzone przez specjalistów z Polski, Wielkiej Brytanii oraz Stanów Zjednoczonych. Autorka licznych artykułów dotyczących zdrowia oraz żywienia zwierząt.
Garść suchej karmy, a może cała puszka? Lepiej nasypać z górką czy odważyć na wadze? Chcąc odpowiednio zadbać o pełny brzuch swojego psa, możesz mieć wiele pytań. Zanim wyłożysz karmę do miski, zastanów się, ile kalorii potrzebuje Twój pupil. Wiemy, że to niełatwe pytanie, dlatego chcemy Ci pomóc.
Określenie zapotrzebowania kalorycznego psa jest możliwe dzięki wzorom matematycznym. Nie obawiaj się, nie są trudne. Jeśli jednak bardzo nie lubisz matematyki, możesz skorzystać z gotowych kalkulatorów dostępnych w sieci lub poprosić o pomoc specjalistę, np. lekarza weterynarii lub dietetyka weterynaryjnego.
To, ile kalorii potrzebuje Twój pies każdego dnia, zależy od takich czynników jak:
Standardowy wzór stosowany do obliczania spoczynkowego zapotrzebowania energetycznego (RER) to:
RER = 70 x mc^0,75
masa ciała do potęgi 0,75
mc – masa ciała psa w kilogramach
Uzyskany wynik musisz pomnożyć przez odpowiedni współczynnik, by uzyskać dzienne zapotrzebowanie psa na energię metaboliczną (DER). Wybierz ten najbardziej dopasowany do Twojego pupila.
Psy dorosłe:
Pokażemy Ci to na przykładzie i odpowiemy na pytanie, ile powinien jeść pies o wadze 10 kg po kastracji:
RER = 70 x 10^0,75 = 394 kcal
DER = 1,8 x 394 = 708 kcal na dzień
Niekastrowany pies o wadze 10 kg i przeciętnej aktywności potrzebuje ok. 708 kcal. Nie jest to jednak sztywna wartość! Pamiętaj, że musisz obserwować psa i modyfikować porcje jedzenia, gdy zauważysz zmiany w jego kondycji i masie ciała.
Uwaga!
Ze wzorów wyliczamy całkowite dzienne zapotrzebowanie na kalorie swojego psa. Pamiętaj, że dostarczasz ich nie tylko w karmie, ale także jako wszelkie przekąski i smakołyki. Nie powinny one przekraczać 10% dziennej liczby kalorii.
Młode psy rosną i potrzebują sporej dawki kalorii, ale jednocześnie ich żołądki mają małą pojemność. Karmy przeznaczone dla szczeniąt są zatem bardziej kaloryczne niż produkty dla dorosłych psów, a jednocześnie nie mają dużej objętości.
Chcąc wyliczyć szacunkowe dzienne zapotrzebowanie na kalorie rosnącego psa, weź pod uwagę poniższe informacje:
Po znalezieniu kompletnej i zbilansowanej karmy, która spełnia potrzeby Twojego psa, możesz określić, jaka porcja karmy będzie odpowiednia. Pomoże Ci w tym tabela na odwrocie opakowania. Są to jednak dane szacunkowe. Jeżeli chcesz dokładniej określić porcje karmy dla psa, możesz samodzielnie obliczyć jej kaloryczność lub zapytać o nią producenta karmy.
Najprostszy sposób polega na użyciu tzw. współczynników Atwatera:
Na opakowaniu karmy nie znajdziesz informacji o zawartości węglowodanów, dlatego od 100% odejmij pozostałe wartości z etykiety (zawartość białka, tłuszczów, włókna oraz popiołu i wody).
Na przykład, jeżeli karma zawierałaby 26% białka, 11% tłuszczu oraz 47% węglowodanów, to obliczenia wyglądałyby następująco:
26 x 3,5 = 91 kcal
11 x 8,5 = 93,5 kcal
47 x 3,5 = 164,5 kcal
Łącznie mamy 349 kcal w 100 g karmy.
Jeżeli serwujesz pupilowi dietę domową lub BARF, musisz poświęcić na wyliczenia więcej czasu, uwzględniając wszystkie użyte składniki.
Najlepiej odważać porcje karmy na wadze. W ten sposób będziesz mieć pewność, że podajesz takie ilości karmy, jakie zostały określone na opakowaniu. Unikaj podawania jedzenia „na oko”, bo zapewne przekroczysz dzienne zapotrzebowanie psa.
Podsumowując, to, ile powinien jeść pies, jest zależne od kilku czynników. Ważne jest zapotrzebowanie kaloryczne psa wynikające m.in. z jego wieku, aktywności czy ze stanu fizjologicznego. Po drugiej stronie jest kaloryczność diety. Dopiero połączenie wszystkich elementów pozwala nam uzyskać wynik w gramach jedzenia na dzień.
Masz wątpliwości dotyczące porcji karmy TropiDog dla Twojego psa? Napisz do nas! Nasz specjalista odpowie na Twoje pytania.
Agnieszka Górecka – specjalistka marki TropiDog, absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej we Wrocławiu, certyfikowana masażystka psów kotów. Ukończyła liczne kursy z zakresu dietetyki psów i kotów prowadzone przez specjalistów z Polski, Wielkiej Brytanii oraz Stanów Zjednoczonych. Autorka licznych artykułów dotyczących zdrowia oraz żywienia zwierząt.
Prawidłowe karmienie psa to jeden z kluczy do jego zdrowia i długiego życia. Jako opiekun stajesz nie tylko przed wyborem odpowiedniej karmy, ale również sposobu jej odmierzania czy decyzją, kiedy i jak często karmić psa. W artykule znajdziesz proste wskazówki, dzięki którym żywienie psa nie będzie tak trudne jak może się wydawać.
Raz dziennie? Dwa razy dziennie? A może więcej? W Twojej głowie może pojawić się dużo pytań. Tymczasem to, jak często karmić psa, zależy, po pierwsze, od jego wieku i wielkości rasy.
Pamiętaj, że nie istnieje uniwersalny harmonogram karmienia psa! Jako punkt wyjścia potraktuj poniższe informacje:
Ciekawostka!
Psy karmione dwa razy dziennie zapadają na dłuższe drzemki, ale robią ich mniej w ciągu dnia. Częstsze jedzenie sprawia, że psy śpią lepiej oraz są bardziej aktywne.
Chcąc zadbać o zdrowie psa, pamiętaj również o:
Podsumowując, to, ile razy karmić psa w ciągu dnia, jest zależne od samego psa – jego wieku, wielkości oraz stanu zdrowia. Jeżeli masz wątpliwości, skonsultuj karmienie psa ze specjalistą.
Agnieszka Górecka – specjalistka marki TropiDog, absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej we Wrocławiu, certyfikowana masażystka psów i kotów. Ukończyła liczne kursy z zakresu dietetyki psów i kotów prowadzone przez specjalistów z Polski, Wielkiej Brytanii oraz Stanów Zjednoczonych. Autorka licznych artykułów dotyczących zdrowia oraz żywienia zwierząt.
Czy warto podróżować z pupilem? Jak najbardziej! Musisz się jednak do tego odpowiednio przygotować, zwłaszcza jeśli planujesz zagraniczne wyprawy. Wtedy niezbędny będzie paszport dla psa.
Paszport to urzędowy dokument służący do identyfikacji zwierzęcia. Obowiązkowo zawiera takie pozycje jak:
Paszport wystawia jedynie upoważniony lekarz weterynarii po wcześniejszym sprawdzeniu, czy zwierzę zostało już oznakowane zgodnie z obowiązującymi przepisami. Rejestry lekarzy upoważnionych do wystawiania paszportów prowadzą okręgowe rady lekarsko-weterynaryjne.
Nie jesteś pewien, czy Twój lekarz weterynarii może wystawić paszport? Sprawdź to w sieci lub zadzwoń do lecznicy, zanim wybierzesz się tam z pupilem.
Nie musisz się martwić, że „przepłacisz”. Paszporty dla psów mają ustaloną cenę urzędową, dlatego w każdym mieście i miejscu zapłacisz tyle samo. Opłata wynosi 190 zł.
Uwaga! Dodatkowe koszty poniesiesz za szczepienie przeciwko wściekliźnie oraz zaczipowanie pupila.
Jeżeli chcesz, by Twój pies miał paszport, pomyśl o tym przed szczepieniem przeciwko wściekliźnie. Dlaczego? Przepisy regulujące wystawianie paszportów dla psów nie przewidują możliwości wpisywania do dokumentów szczepień wykonanych przed ich wystawieniem.
Zwierzę, któremu wystawiany jest paszport, powinno być również oznakowane. Obecnie stosuje się podskórne transpondery (mikrochipy). Lekarz weterynarii może go wszczepić w czasie wizyty związanej z założeniem paszportu. Nie ma jednak problemu, jeżeli pies został oznakowany wcześniej. W takiej sytuacji lekarz musi jedynie dokonać odczytu numeru chipa przy użyciu specjalnego czytnika.
Wyrobienie paszportu dla psa nie trwa długo. Zwykle nie ma problemu, by większość czynności wykonać jednego dnia, a wizyta trwa kilkadziesiąt minut. Lekarz weterynarii musi jednak uzupełnić dane również w systemie informatycznym, dlatego może się zdarzyć, że paszport będzie do odbioru następnego dnia. Wiele zależy od konkretnej lecznicy.
Świeżo otrzymany paszport nie jest jednak ważny od razu! Szczepienie przeciwko wściekliźnie uzyskuje bowiem moc urzędową po 21 dniach w przypadku pierwszego szczepienia psa w wieku powyżej 3. miesiąca życia. Z kolei przy podaniu kolejnej dawki (jeżeli od poprzedniej nie upłynęło więcej niż 12 miesięcy) można korzystać z paszportu od razu.
Dodatkowo pamiętaj o przepisach różnych krajów, które należy sprawdzić przed podróżą, oraz o tym, że na 24 godziny przed podróżą upoważniony lekarz musi poświadczyć, że przewożone zwierzę jest zdrowe i zdolne do podróży do miejsca przeznaczenia.
Nie wolno przekraczać granicy ze zwierzęciem bez ważnego paszportu. Jeżeli zostaniesz „przyłapany” bez ważnych dokumentów, Twój pupil może zostać zatrzymany na granicy i spędzić czas np. w boksie obserwacyjnym, za co poniesiesz spore koszty. W skrajnych przypadkach w niektórych krajach psu może grozić nawet eutanazja!
Paszport dla psa to ważny dokument, o którym trzeba pomyśleć sporo wcześniej niż tydzień przed wyjazdem na wakacje lub wystawę. Jego wyrobienie nie trwa długo, ale trzeba być przygotowanym, że postępowanie lekarza weterynarii jest obwarowane licznymi przepisami. Wykaż się zrozumieniem. Nikt nie chce specjalnie rzucać Ci kłód pod nogi i psuć planów!
Psy często podróżujące ze swoim opiekunem są bardziej narażone na stres. Pamiętaj, że odpowiednio dobrane żywienie psa może pomóc zwierzętom lepiej adaptować się do tych sytuacji. Bogactwo składników wpływających na odporność i witalność to tylko niektóre zalety karm TropiDog Probiotic Line.
Karma dla psa Harmony ma w składzie również pewien wyjątkowy składnik! Aktywne białko pochodzenia rybnego pomaga w lepszej adaptacji psa do zmieniających się warunków życia oraz pozwala mu odzyskać spokój.
Agnieszka Górecka – specjalistka marki TropiDog, absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej we Wrocławiu, certyfikowana masażystka psów kotów. Ukończyła liczne kursy z zakresu dietetyki psów i kotów prowadzone przez specjalistów z Polski, Wielkiej Brytanii oraz Stanów Zjednoczonych. Autorka licznych artykułów dotyczących zdrowia oraz żywienia zwierząt.
Przedstawiamy podsumowanie najważniejszych elementów profilaktyki zdrowotnej u psa. Dowiedz się, jak wygląda kalendarz szczepień psa oraz kiedy i dlaczego warto wykonywać u niego badania krwi oraz odrobaczanie.
W tym artykule TropiDog radzi:
Świadomy opiekun powinien dbać o zdrowie psa na kilka sposobów. Pamiętaj o:
To podstawowe wskazówki dotyczące tego, jak dbać o zdrowie psa, które dokładniej omawiamy w dalszej części artykułu. Pamiętaj jednak, że po szczegóły należy zgłosić się do lekarza weterynarii, który dobierze postępowanie do Twojego pupila i jego specyficznych potrzeb.
Pierwsze szczepienie psa może odbyć się w wieku ok. 6 tygodni, po czym młodego psa czeka seria 2-3 kolejnych dawek co mniej więcej 3-4 tygodnie. Seria szczepień szczenięcia kończy się jeszcze jedną dawką przypominającą, którą podaje się na początku 2. roku życia psa.
Wskazówka!
Nie wybieraj się na szczepienie swojego pupila bezpośrednio po jego zakupie lub adopcji. Zwierzę przeżywa wtedy silny stres, który negatywnie wpływa na jego organizm i powoduje, że rozwój odporności poszczepiennej może być ograniczony.
Szczepienia psów dorosłych należy rozpatrywać indywidualnie. Omów z lekarzem weterynarii styl życia Twojego psa. Kompleksowa rozmowa pozwoli specjaliście ocenić ryzyko zachorowania psa na konkretne choroby zakaźne. Obecnie przyjmuje się, że w większości przypadków psa należy „doszczepiać” nie częściej niż co 3 lata. Wyjątkiem jest jednak szczepienie psów na wściekliznę, a właściwie przeciwko wściekliźnie.
Przepisy prawa określają, że: „Obowiązkowemu ochronnemu szczepieniu przeciwko wściekliźnie, zgodnie z Ustawą o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, podlegają psy powyżej 3. miesiąca życia. Posiadacze psów są obowiązani zaszczepić psy przeciwko wściekliźnie w terminie 30 dni od dnia ukończenia przez psa 3. miesiąca życia, a następnie nie rzadziej niż co 12 miesięcy od dnia ostatniego szczepienia.”. Więcej dowiesz się ze strony Głównego Inspektoratu Weterynarii.
Zastanawiasz się, czy Twój pies jest narażony na pasożyty? Zdecydowanie tak! Poziom tego zagrożenia jest jednak związany ze specyfiką miejsc, w których przebywa (i bywa) zwierzę, a także sposobem jego użytkowania, z modelem żywienia i możliwością niekontrolowanego zdobywania pokarmu, np. polowania na gryzonie. Od wszystkich tych informacji zależy, czy odrobaczenie psa wystarczy wykonać dwa razy w roku, czy należy je przeprowadzać nawet co miesiąc.
Przyjrzyj się schematowi zaproponowanemu przez ESCCAP.
Profilaktyczne badania krwi pozwalają wykryć nieprawidłowości nawet u 6-19% klinicznie zdrowych zwierząt! Warto zatem wykonywać je raz w roku lub przynajmniej co 2-3 lata.
CIEKAWOSTKA
Dodatkowym „bonusem” badań profilaktycznych krwi jest „spersonalizowanie” wartości referencyjnych. Zwykle lekarze weterynarii w ocenie pacjenta kierują się dość szerokimi zakresami określonymi przez laboratoria weterynaryjne. Tymczasem w niektórych przypadkach „normy danego osobnika” wyglądają trochę inaczej.
Zakres wykonywanych badań może być zależny od: płci, rasy, wieku, przeznaczenia psa, środowiska oraz uwarunkowań genetycznych.
Wskazówka!
Badania krwi należy wykonywać przed zabiegami wymagającymi znieczulenia psa. Wykorzystuje się je również do diagnostyki chorób oraz monitorowania leczenia, a także w przypadku podejrzenia chorób genetycznych.
Pewnie wiele razy słyszałeś, że lepiej zapobiegać niż leczyć? Zgadzamy się z tym! Wykonując badania profilaktyczne i zabiegi u swojego psa, możesz uniknąć jego cierpienia i dużych kosztów leczenia.
Agnieszka Górecka – specjalistka marki TropiDog, absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej we Wrocławiu, certyfikowana masażystka psów kotów. Ukończyła liczne kursy z zakresu dietetyki psów i kotów prowadzone przez specjalistów z Polski, Wielkiej Brytanii oraz Stanów Zjednoczonych. Autorka wielu artykułów dotyczących zdrowia oraz żywienia zwierząt.
Jeżeli jesteś opiekunem psa pragnącym poprawić jego odporność i poszukujesz sposobów na uchronienie go przed kolejnymi chorobami, dobrze trafiłeś! Dowiedz się, co wpływa na odporność psów.
W tym artykule TropiDog radzi:
W okresie jesienno-zimowym zwracamy większą uwagę na odporność. Czym ona jednak właściwie jest? Układ odpornościowy to „element” organizmu, który rozpoznaje i zwalcza „obce czynniki” (np. mikroorganizmy). Składa się z komórek, tkanek i narządów, które współpracują, aby zwalczyć infekcje i choroby.
Czy wiesz, że…
około 70% komórek odpornościowych znajduje się w jelitach? W dalszej części artykułu dowiesz się, jak możesz wspierać odporność u psa poprzez właściwą dietę!
W sytuacji, gdy układ odpornościowy psa rozpoznaje antygen (bakterie, wirusy), rozpoczyna „odpowiedź immunologiczną”, która obejmuje produkcję przeciwciał oraz limfocytów. Typy odporności i sposoby jej działania bądź nabywania przedstawiono na grafice.
Na układ odpornościowy psa mogą wpływać:
Psie noworodki otrzymują przeciwciała z pierwszego „mleka” matki nazywanego siarą. Wchłanianie immunoglobulin w jelitach szczenięcia jest najwyższe w ciągu pierwszych godzin życia, dlatego ważne jest zadbanie o to, by maluch szybko napił się siary.
Odporność otrzymana w ten sposób powoli spada w kolejnych tygodniach życia psa, a jednocześnie układ odpornościowy szczeniaka cały czas dojrzewa. Powoduje to wystąpienie okresu nazywanego luką immunologiczną, w czasie której młode psy są bardziej narażone na rozwój chorób. W oparciu o powyższe informacje powstał schemat szczepień szczeniąt, opierający się na podaniu pierwszej dawki szczepionki w wieku 6 tygodni i dwóch dawek (a nawet trzech kolejnych) w około 3-4-tygodniowych odstępach. U dorosłego psa szczepienia wykonuje się co roku lub co trzy lata (według zaleceń lekarza weterynarii).
Starzenie się psa jest również związane ze zmianami w jego odporności. Wraz z wiekiem dochodzi do stopniowego pogarszania funkcji układu odpornościowego, co nazywa się immunosenescencją.
Długotrwały wpływ hormonów stresu na funkcje odpornościowe jest złożony i najczęściej immunosupresyjny (obniżający odporność). Stres powoduje m.in. zmiany składu mikrobioty jelitowej psa, która odgrywa kluczową rolę w modulowaniu odpowiedzi układu immunologicznego.
Więcej na temat stresu u psa piszemy w innym naszym artykule czytaj >>
Skład codziennej diety ma ogromne znaczenie dla zdrowia. Dieta psa powinna być zbilansowana i dopasowana do jego potrzeb.
Wskazówka! Jeżeli stosujesz wysokiej jakości karmę dla psa, nie musisz uzupełniać witamin w jego menu. Skład karm pełnoporcjowych pokrywa bowiem zapotrzebowanie czworonoga na wszystkie składniki odżywcze.
Przeczytaj o składnikach, które mogą poprawić odporność Twojego pupila.
Jednym z dodatków dietetycznych, który cieszy się obecnie sporym zainteresowaniem naukowców, jest beta-glukan. Jest to polisacharyd będący wyciągiem ze ścian komórkowych drożdży Saccharomyces cerevisiae. Jego działanie polega na stymulowaniuodporności i zwiększaniu aktywności makrofagów.
Jak może wyglądać jego praktyczne zastosowanie? Naukowcy stwierdzili istotny wzrost mian przeciwciał poszczepiennych u młodych psów, które w okresie szczepień otrzymywały jednocześnie beta-glukan. Stosowania beta-glukanu w okresie szczepień poprawia zatem ich skuteczność.
Kolejnymi składnikami o potencjalnie korzystnym wpływie na układ odpornościowy psa są wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3. Ich doskonałym źródłem jest olej rybny, np. olej z łososia. Najbardziej znaną właściwością tych kwasów jest zdolność do zmniejszania stanu zapalnego. Omega-3 wywierają jednak również zmiany w aktywacji komórek wrodzonego i adaptacyjnego układu odpornościowego.
Dla zdrowia i dobrej kondycji psa niezmiernie ważne jest utrzymanie równowagi w obrębie mikrobioty jelitowej. W ostatnich latach wpływ probiotyków i prebiotyków na zdrowie czworonogów stał się zatem ważnym obszarem badań specjalistów i zainteresowań opiekunów. Dowody wskazują, że te składniki diety odgrywają kluczową rolę w regulacji zdrowia jelit i we wzmacnianiu odporności jelitowej u czworonogów. Dzieje się to na różne sposoby. Niektóre probiotyki stymulują uwolnienie przeciwzapalnych cytokin lub zwiększają produkcję immunoglobuliny, inne poprawiają działanie bariery jelitowej błony śluzowej, a jeszcze inne zmniejszają wzrost niekorzystnych drobnoustrojów za pomocą wydzielanych przez nie peptydów przeciwbakteryjnych.
W składzie karm TropiDog Probiotic Line znajdziesz: olej z łososia, prebiotyki, probiotyki oraz beta-glukan dla psa. Sprawdź aktualne promocje na TropiDog Probiotic Line w naszym sklepie >>
Agnieszka Górecka – specjalistka marki TropiDog, absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej we Wrocławiu, certyfikowana masażystka psów kotów. Ukończyła liczne kursy z zakresu dietetyki psów i kotów prowadzone przez specjalistów z Polski, Wielkiej Brytanii oraz Stanów Zjednoczonych. Autorka wielu artykułów dotyczących zdrowia oraz żywienia zwierząt.
Świąd u psa oraz problemy z układem pokarmowym potrafią spędzać sen z powiek opiekunów. Podejrzewasz, że to alergia pokarmowa u psa? Przeczytaj artykuł i zaopatrzony w podstawową wiedzę wybierz się z pupilem do lekarza weterynarii!
U psów występują zarówno alergie pokarmowe, jak i środowiskowe. Świąd i zmiany skórne u psa mogą być spowodowane nie tylko nieprawidłową reakcją na pokarm, ale także m.in. alergicznym pchlim zapaleniem skóry (APZS) oraz atopowym zapaleniem skóry (AZS). Warto zatem zacząć od wizyty w gabinecie weterynaryjnym.
Chcesz wiedzieć więcej o alergiach pokarmowych? Oto skrót najważniejszych informacji:
Objawy kliniczne alergii pokarmowej pojawiają się w odpowiedzi na spożycie konkretnego składnika w ciągu 2-48 godzin po jego wprowadzeniu do diety.
Opisane wyżej objawy to wskazówki, na bazie których można podejrzewać alergię pokarmową u psa. Dodatkową ważną dla lekarza weterynarii wskazówką jest reakcja psa na podawanie glikokortykosteroidów lub oklacitinibu. Jeśli świąd nie ustępuje po zastosowaniu tych leków, należy rozważyć alergię pokarmową.
Czy warto przeprowadzić testy na alergię u psa? Niestety według większości specjalistów testy śródskórne, badania serologiczne oraz testy plastrowe nie dają wiarygodnych wyników. Co zatem robić? Jedyną metodą umożliwiającą zidentyfikowanie alergii pokarmowej jest obecnie dieta eliminacyjna.
Dieta eliminacyjna u psa polega na wykluczeniu z jego menu składników, które potencjalnie mogły spowodować świąd i inne niepożądane objawy. Nie istnieje jednak jedna dieta eliminacyjna skuteczna we wszystkich przypadkach. Dobierając postępowanie dla konkretnego psa, należy kierować się poniższymi zasadami:
Uwaga! Istnieje ryzyko reakcji krzyżowej z wcześniej podawanym białkiem, np. zwierzęta uczulone na wołowinę mogą reagować krzyżowo na mięso innych przeżuwaczy.
W diecie eliminacyjnej stosuje się karmy na bazie nowych źródeł białka, np. mięsa królika czy kangura. Wprowadzono również rozwiązanie w postaci karm na bazie białka hydrolizowanego, czyli rozbitego na mniejsze fragmenty – peptydy. Prawdopodobnie im większy stopień hydrolizy i mniejsza cząsteczka białka lub aminokwasu, tym mniejsze ryzyko reakcji organizmu i większa szansa na poprawę stanu uczulonego pacjenta. Kolejną możliwością są również diety domowe przygotowywane dla psa przez opiekuna. Ważne jednak, by były one prawidłowo zbilansowane i przygotowywane.
UWAGA!
Dieta eliminacyjna to zakaz podawania innych produktów niż wybrana dieta. Psu nie można podawać:
Pies nie powinien mieć w tym czasie dostępu do pokarmu dla ludzi ani zjadać śmieci (lub czegokolwiek innego) na spacerach.
Podczas stosowania diety eliminacyjnej ważne są również wyleczenie chorób towarzyszących oraz zastosowanie preparatów przeciwpchelnych, aby ograniczyć do minimum inne przyczyny świądu.
Wprowadzenie nowej diety to dopiero początek. Oceniaj jej działanie samodzielnie oraz z lekarzem weterynarii. Jeśli stan psa nie ulega poprawie, zastanów się, czy nie podajesz mu produktów, które mogą zafałszować wyniki diety, np. smaczków. Zastanów się, czy ktoś nie dokarmia psa, np. małe dzieci, albo czy nie zjada on karmy innego psa w domu. Jeżeli wykluczysz te czynniki, porozmawiaj z lekarzem weterynarii o nowej wersji diety eliminacyjnej.
Jeżeli wszystko idzie zgodnie z planem i objawy męczące psa ustąpiły, można przeprowadzić próby prowokacyjne. Wracamy do wcześniejszej karmy i sprawdzamy, czy objawy wrócą. Jeżeli tak, wiemy już, że pies ma alergię pokarmową. Próby prowokacyjne mogą również polegać na podawaniu psu pojedynczych źródeł białka, np. indyka, i obserwacji psa. Na bazie takich prób można powoli stwierdzić, co pies może jeść, a czego jednak nie.
UWAGA! Jedno źródło białka wprowadza się na ok. 14 dni. Dopiero po tym czasie testujemy kolejne.
Zastanawiasz się, jaka karma dla psa z alergią pokarmową będzie najlepsza? Nie ma jednej prostej odpowiedzi. Najskuteczniejszym sposobem leczenia choroby jest usunięcie alergenów z menu pupila, co następuje już w trakcie postępowania diagnostycznego i prowadzenia diety eliminacyjnej u psa.
Po ustaleniu składnika uczulającego można zdecydować się na dietę domową, która nie będzie go zawierała, albo na dietę komercyjną zawierającą takie źródła białka, które nie będą szkodliwe dla psa. Sprawdź karmy monobiałkowe >>
Alergia pokarmowa u psów to problem, który wymaga czasu i cierpliwości związanej z przeprowadzeniem diety eliminacyjnej, prób prowokacyjnych oraz dalszego podejścia dietetycznego. Ważne są Twoja determinacja i współpraca z lekarzem weterynarii. Ulga dla Twojego psa będzie największą nagrodą!
Bibliografia
1. Lewis T.: Rozpoznawanie alergii pokarmowej u psów i kotów, magwet.pl
2. Szczepanik M., Wilkołek P., Zając M., Chmielecka K.: Alergia pokarmowa psów i kotów, magwet.pl
Agnieszka Górecka – specjalistka marki TropiDog, absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej we Wrocławiu, certyfikowana masażystka psów kotów. Ukończyła liczne kursy z zakresu dietetyki psów i kotów prowadzone przez specjalistów z Polski, Wielkiej Brytanii oraz Stanów Zjednoczonych. Autorka licznych artykułów dotyczących zdrowia oraz żywienia zwierząt.
Sylwester to czas zabawy dla ludzi i strachu dla wielu czworonogów. Nikt nie chce, by początek nowego roku wiązał się z ucieczką i cierpieniem ich pupila, dlatego radzimy, jak przygotować psa do sylwestra oraz jak zachowywać się w dniu imprezy.
Psy boją się między innymi:
Na pierwszym miejscu pojawił się strach przed głośnym dźwiękiem. Dlaczego? Jest to naturalna reakcja czworonoga związana z bodźcem, który w ocenie zwierzęcia może zagrażać jego zdrowiu lub życiu. Nie zapominajmy, że psy zostały obdarzone bardzo czułym słuchem, co sprawia, że głośne dźwięki mogą wręcz powodować u nich ból.
Nadmierna reakcja na dźwięki (np. grzmoty, wystrzały petard) może być efektem:
Badania wskazują, że u wielu psów występuje połączenie fobii dźwiękowych i lęku separacyjnego.
Nawet 90% opiekunów w sezonie fajerwerków stara się chronić swojego psa. Zanim odpowiemy na pytanie, jak uspokoić psa w sylwestra, zastanówmy się, jak o niego zadbać, by nie trzeba było go uspokajać i mierzyć się z trudnymi sytuacjami.
Pomyśl, co czeka Twojego psa. Sylwester to nie tylko głośne dźwięki, ale także światła i błyski. Już kilka dni przed sylwestrem możesz dokładnie zasłaniać okna. Możesz też zaciemnić jeden pokój jako bezpieczną kryjówkę dla swojego pupila. W przypadku psa przebywającego głównie na zewnątrz, zaleca się wpuszczenie go do domu lub zamknięcie w bezpiecznym pomieszczeniu.
Wskazówka
Masz znajomych, których pies nie boi się fajerwerków? Wykorzystaj to! Wybierzcie się na wspólny spacer kilka dni przed końcem roku, by psy mogły się poznać i wspólnie pobawić. Pójdźcie razem również na spacer w sylwestra (trochę wcześniej niż zwykle, by uniknąć dużej liczby nocnych fajerwerków). Obecność opanowanego kolegi pomoże i Twojemu psu przezwyciężyć swój lęk.
Jeżeli wiesz, że Twój pies boi się fajerwerków, ale strach nie przeszkadza mu przez resztę roku, pomyśl o terapii behawioralnej polegającej na odwrażliwianiu i (lub) przeciwwarunkowaniu. To pomoże Twojemu psu lepiej poradzić sobie z przyszłorocznym sylwestrem. W tym roku może być już za późno na taką terapię, ale wciąż możesz pomóc swojemu psu. W jaki sposób? Pomocne mogą być:
Wskazówka!
Nie zapomnij o identyfikatorze przy obroży Twojego psa! Ten dodatkowy środek ostrożności może zapewnić Ci spokój ducha i szybszy powrót pupila do domu w razie jego ucieczki lub zgubienia się.
Jeżeli Twój pies zaczyna panikować, możesz spróbować odwrócić jego uwagę. Zaproponuj mu coś, co kocha, np. zabawę lub sesję treningową. Przejdź z psem do pomieszczenia, w którym będzie ciszej i nie będzie widać świateł fajerwerków. Możesz włączyć muzykę lub telewizor, by zagłuszyć odgłosy wybuchów. W sytuacji, gdy zachowanie psa jednak wymyka się spod kontroli, musisz priorytetowo traktować swoje bezpieczeństwo i unikać ryzyka!
Czy wiesz, że…
dostępne są nauszniki dla psa na sylwestra? Tak naprawdę są to słuchawki wyciszające/wygłuszające, które chronią słuch czworonoga i ograniczają docieranie do psa sylwestrowych wystrzałów. Do takiego sprzętu będziesz jednak musiał przyzwyczaić swojego pupila. Rozważ taki zakup co najmniej kilka dni przed sylwestrem.
Pamiętaj:
Lekarze weterynarii dysponują lekami o działaniu uspokajającym. W wielu przypadkach leki należy podawać przez kilka dni, dlatego warto udać się po poradę już przed świętami Bożego Narodzenia. Nie udało Ci się? Twój lekarz weterynarii może doradzić Ci szybciej działający preparat, ale pamiętaj, że warto pracować z psem i wspierać go nie tylko lekami.
Jeśli Twój pies na co dzień narażony jest na stres, źle reaguje na skupiska ludzi, natłok samochodów, nadmiar bodźców dźwiękowych, to warto zadbać o jego samopoczucie każdego dnia, wybierając odpowiednią karmę. W TropiDog Probiotic Line Harmony wykorzystaliśmy aktywne białko rybne, które pomaga w lepszej adaptacji psa do zmieniających się warunków życia oraz pozwala odzyskać spokój. Wybierz naszą karmę, jeżeli jesteś opiekunem psa narażonego na stres, np. żyjącego w mieście lub często podróżującego.
Więcej na temat stresu u psa dowiesz się z naszego artykułu na ten temat czytaj >>
Podsumowując, jak pomóc psu w sylwestra? Będąc blisko niego i dostrzegając jego potrzeby! Bawcie się dobrze i dbajcie o swoje czworonogi. Szczęśliwego nowego roku!
Bibliografia
1. Kudła J.: „Dziesięć zasad postępowania w fobiach dźwiękowych u psów”, magwet.pl
2. Falconer-Taylor R., Kłosiński A., Neville P.: „Neurofizjologiczne podstawy reakcji strachu i metody leczenia zaburzeń zachowania związanych z lękiem i niepokojem u psów. Cz. II”, magwet.pl
Agnieszka Górecka – specjalistka marki TropiDog, absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej we Wrocławiu, certyfikowana masażystka psów kotów. Ukończyła liczne kursy z zakresu dietetyki psów i kotów prowadzone przez specjalistów z Polski, Wielkiej Brytanii oraz Stanów Zjednoczonych. Autorka wielu artykułów dotyczących zdrowia oraz żywienia zwierząt.
Szukasz praktycznych porad dotyczących opieki nad psem? Znasz nasz kanał TropiDog radzi? Konieczne odwiedź i obejrzyj nasze wideoporadniki.
W naszych filmach przekazujemy użyteczne porady dla właścicieli psów.
Każdy odcinek to znaczna dawka wiedzy, do stosowania w praktyce.
Dla kogo jest ten kanał? Jeśli pies jest dla Ciebie więcej niż tylko zbiorem obowiązków, za to stanowi ważną część życia rodzinnego, to gorąco zachęcamy Cię do subskrybowania kanału. Dajemy słowo, nie pożałujesz!
i odbierz 10% zniżki na produkty TropiDog
